Goud negatief in het nieuws

Landelijke kranten openden onlangs met deze kop: ‘Jacht op criminelen die coke-miljoenen witwassen. Ze doen alsof het goud uit hun eigen mijn komt”.
Waar ging dit over? Vermeende kopstukken uit de cokehandel zouden hun drugsmiljoenen witwassen door middel van goud. “Met dank aan dubieuze mijnbouwers, handelaren en juweliers”, aldus Het Parool.

In oktober 2023 zetten agenten van de landelijke Dienst Infrastructuur op de A1 in Nederland een auto met Duits kenteken aan de kant, waarin zij een onverwachte buit aantroffen; dat bleek letterlijk een gouden zet, aldus de krant. Wanneer de chauffeur zich enigszins zenuwachtig gedraagt, stuiten de agenten op een rolkoffer vol met goud die zich in de achterbak bevindt. Op zich is het niet verboden om goud te vervoeren, maar aangezien de vereiste papieren ontbreken, besluiten de agenten om de hele handel in beslag te nemen. De persoon die aangehouden werd, mag overigens zijn weg gewoon vervolgen.

Malafide goudhandel

Een dergelijke vondst zou ook in het verleden hoogstwaarschijnlijk aanleiding zijn voor een dieper onderzoek, maar dit keer kreeg de Nationale Samenwerking tegen Ondermijnende Criminaliteit (NSOC) een telefoontje. Daarin doen zes diensten (politie, Openbaar Ministerie, marechaussee, belastingsdienst, douane en Fiod) gezamenlijk onderzoek naar misdaadfenomenen. Prioriteit op hun lijst is de malafide goudhandel.

Goud is namelijk populair in de onderwereld, vanwege het kennelijke gemak waarmee met drugsgeld in goud kan worden geïnvesteerd. Volgens justitie wassen bekende criminelen honderden kilo’s goud op die manier wit.

Goud is immers waardevast, criminelen kunnen er overal mee terecht en wereldwijd betaalt men er dezelfde prijs voor. Wanneer goud wordt omgesmolten, is de herkomst ook nog eens nauwelijks te achterhalen. Goud is ook nog eens betrekkelijk klein qua omvang. Zo is een goudbaar met een gewicht van 1 kilogram, grofweg
€ 60.000 waard, terwijl die baar nauwelijks het formaat heeft van een smartphone.

Honderdduizend kilogram goud op Schiphol

In Nederland lopen op dit moment meerdere onderzoeken van de recherche naar de belangrijkste spelers in de goudhandel. Op alle vliegvelden en havens is men ook gefocust op het kostbare edelmetaal. Nederland schijnt een belangrijk schakelpunt te zijn in de wereldwijde handel in goud. Elk jaar komt er maar liefst 100.000 kilogram goud op Schiphol voorbij. Suriname is een van de belangrijkste goudexporteurs, en die handel verloopt van oudsher al via Nederland. Uit onderzoek bleek dat criminelen in Suriname mijnbouw concessies verkrijgen en daardoor het recht hebben om goud te delven. Met drugsgeld kopen zij vervolgens illegaal gedolven goud uit een van de buurlanden, bijvoorbeeld Frans Guyana. Men verkoopt dat goud dan weer aan legale handelaren, als zijnde afkomstig uit de eigen mijn. En voilà: het drugsgeld is witgewassen, aldus de NSOC.

Een bekende speler in de wereldwijde handel van cocaïne, die in Nederland wordt vervolgd voor witwassen, zou voor 6 miljoen euro aan goudstaven hebben liggen in zijn villa in Suriname, maar volgens justitie vond men bij een huiszoeking niets meer omdat betrokkene vlak voor de inval was getipt. Hij gaf echter toe dat hij wel degelijk goud in huis had, dat echter eigendom zou zijn van de vicepresident van Suriname, die hem gevraagd zou hebben om het goud te verkopen.

Crimineel geld

Volgens onderzoek van het NSOC blijkt ook dat crimineel geld op dezelfde manier wordt witgewassen dankzij de goudmaffia in Afrika. Het edelmetaal wordt soms gebruikt om miljoenenwinsten die men met de drugshandel maakt, naar buiten Europa te verplaatsen. Criminelen zitten zelf niet zozeer in de goudhandel, maar hebben zogenaamde facilitators, die alles voor hen regelen. Een volgende stap nu men doorheeft hoe de balletjes rollen, is om de sleutelspelers in het hele circuit aan te pakken. En dat, is slechts een kwestie van tijd, aldus de woordvoerder van het NSOC. Wellicht zijn hun gouden dagen binnenkort dus geteld.